Փախստականների իրավիճակում գտնվող անձինք
Փախստականների նման իրավիճակը (refugee-like situation) Հայաստանում չունի իրավական կարգավորում: Այն միջազգայնորեն ընդունված հասկացություն է և կիրառվում է մի շարք երկրներում։ Փախստականների նման իրավիճակի մեջ գտնվող մարդկանց կատեգորիան բնութագրվում է հետյալ կերպ. այն ներառում է այն մարդկանց խմբերը, որոնք գտնվում են իրենց ծագման երկրից դուրս, ունեն միջազգային պաշտպանության կարիք, նման են փախստական հասկացության սահմանումով նկատի առնվող մարդկանց խմբին, սակայն գործնականում չունեն կամ չեն ստացել փախստականի կարգավիճակ։ Հայաստանում այս պրակտիկան կարող է կիրառվել ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի կողմից, երբ Միգրացիոն ժառայությունը մերժում է ապստանի հայցը և չի տրամադրում փախստականի կարգավիճակ, սական ՄԱԿ ՓԳՀ-ն ստանձնում է տվյալ անձի հոգածությունը այս կամ այն կերպ։ Փախստականների նման իրավիճակը կարելի է վերագրել 2012-2014 թթ-ին Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմի հետևանքով Սիրիայից դեպի Հայաստան գաղթած սիրիահայերին։ Նրանց թիվը Հայաստանում առավելագույնս հասել է 23 հազարի, սակայն փախստականի կարգավիճակ շնորհվել է հազարից քիչ անձնանց։ ՀՀ կառավարությունը զանգվածային ներգաղթի պայմաններում հատուկ ընթացակարգերի ներդրմամբ (քաղաքացիության ձեռքբերման դյուրացված կարգ) իրավիճակային լուծում տվեց այս թիրախ խմբի իրավաբանական կարգավիճակը սահմանելու ուղղությամբ։ Սակայն ներգաղթյալները լիարժեքորեն բավարարում են փախստականության գաղափարին ու պրակտիկային։ Հետևապես նրանց կարելի է դասել Հայաստանում Փախստականների նման իրավիճակում գտնվող անձանց շարքը, չնայած որ իրենք, գերակշիռ մեծամասնությամբ, ՀՀ քաղաքացիություն ստացած անձինք են։